برای تهیه یک شات اسپرسو با دستگاه اسپرسو ابتدا ۱۰ الی ۱۵ گرم قهوه آسیاب شده را داخل پرتافیلتر (Portafilter) ریخته سپس سطح آن را صاف کرده و با استفاده از تمپر (Tamper) قهوه را فشرده می‌کنیم.
پرتافیلتر را روی دستگاه می‌بندیم و دکمه عصاره گیری دستگاه را می‌زنیم. از لحظه‌ای که قهوه داخل فنجان می‌ریزد حدودا ۳۰ ثاینه عصاره گیری را ادامه می‌دهیم و پس از آن عصاره گیری را خاتمه می‌دهیم. حجم هر شات اسپرسو باید بین ۲۵ الی ۳۰ میلی‌لیتر باشد.
موکاپات ابزاری کاربردی برای تهیه اسپرسو
موکاپات یا قهوه ساز روگازی وسیله‌ای اختصاصی برای تهیه اسپرسو است یعنی با موکاپات فقط می‌توانیم اسپرسو درست کنیم و نه مثلا قهوه ترک یا قهوه فرانسه.
موکاپات سه قسمت دارد: مخزن آب، مخزن قهوه و قوری. برای تهیه اسپرسو با موکاپات:
مخزن آب را تا زیر سوپاپی که روی بدنه آن تعبیه شده با آب داغ پر می‌کنیم.
مخزن قهوه را پر می‌کنیم (برای هر نفر یک الی یک و نیم قاشق چایخوری سرپر)
مخزن قهوه را روی مخزن آب قرار داده و قوری موکاپات را می‌بندیم. موکاپات را روی شعله ملایم قرار می‌دهیم.
چند دقیقه طول می‌کشد تا قهوه شروع به ریختن داخل قوری موکاپات کند. عصاره گیری را تا زمانی ادامه می‌دهیم که قهوه خروجی رقیق و روشن شده و شروع به پاشیدن کند. در این لحظه موکاپات را از روی شعله برداشته و اسپرسو را در فنجان سرو می‌کنیم.
احتمالا شما هم با شنیدن نام اسپرسو به یاد قهوه‌ای غلیظ با عطر قوی می‌افتید که در یک فنجان کوچک سرو شده است. اما واقعا اسپرسو چیست ؟ از کجا آمده؟ چه طور درست میشود و چه ویژگی‌هایی دارد؟
اسپرسو چیست ؟ (Espresso)
اسپرسو یا اسپرسو ایتالیایی (Italian Espresso) یک نوشیدنی ایتالیایی است که از واژه express به معنی فشرده و سریع گرفته شده است. علت اصلی این نام گذاری، سریع آماده شدن این قهوه است. زمان گرفتن اسپرسو حدودا ۳۰ ثانیه است!!
تجهیزات لازم برای تهیه اسپرسو
اسپرسو را با استفاده از موکاپات (Mokapot) یا دستگاه اسپرسو (Espresso Machine) تهیه می‌کنیم که روش کار هر دو بر پایه عصاره گیری است.
اصطلاحات مربوط به اسپرسو چیست ؟
اسپرسو یک قهوه پایه است که چون عصاره قهوه بوده ویژگی‌های عطر و طعم دانه‌های مختلف قهوه را بهتر از سایر قهوه‌ها (ترک، فرانسه و …) نشان می‌دهد به همین دلیل استانداردها و اصطلاحات اسپرسو تعریف شده است که در ادامه با آنها آشنا می‌شویم.
شات (Shot)
شات واحد اندازه گیری اسپرسو است و معادل ۲۵ الی ۳۰ میلی‌لیتر (سی سی). یعنی یک شات اسپرسو میشود حدودا ۲۵ الی ۳۰ میلی‌لیتر قهوه اسپرسو.
دبل شات (Double Shot)
دو تا شات اسپرسو است و معادل ۵۰ الی ۶۰ میلی‌لیتر (سی سی)
بادی یا تن‌واری (Body)
بادی یا ترجمه فارسی آن تن‌واری حس دهانی اسپرسو است. یعنی حسی که با نوشیدن اسپرسو روی زبان‌مان احساس می‌کنیم. تن‌واری با غلظت متفاوت است.
تن‌واری حسی است که عصب‌های دهان (زبان) انسان از ذرات قهوه که به صورت نامحلول در آب هستند، می‌گیرد در حالی که غلظت (Strength) به شدت ذرات محلول در آب قهوه باز می‌گردد.
به طور خلاصه: غلظت ویژگی‌های طعمی قهوه را ایجاد کرده و تن‌واری ویژگی‌های احساس دهانی را به ارمغان می‌آورد. یعنی ممکن است قهوه‌ای غلیظ نباشد ولی حس دهانی که از آن می‌گیریم کاملا قوی باشد. (یعنی تن‌واری بالایی داشته باشد.)
کرما (Crema)
کرمای اسپرسو چیست؟ کرما لایه فوم غلیظی روی قهوه است که در حین فرآیند عصاره گیری قهوه بر اثر ترکیب حبابهای هوا و روغن‌های قهوه به وجود می‌آید که ماندگاری آن کوتاه بوده و سریع از روی قهوه محو میشود.
طعم یاد (After Taste)
طعم یاد در واقع عطر و طعمی است که پس از نوشیدن قهوه در دهان احساس می‌کنیم. طعم یادها ارتباط مستقیمی با تن‌واری دارند. طعم یادها می‌توانند: شکلاتی، کاراملی، شکلات تلخ، تنباکویی و … باشند. طعم یاد همان‌طور که از اسمش پیداست به عطرو طعم بعد از نوشیدن اسپرسو اشاره دارد که می‌تواند با عطر و طعم حاضر در فنجان متفاوت باشد.
نکته:
اسپرسو نوعی دانه قهوه نیست! بلکه یک نوع نوشیدنی قهوه است که با روش عصاره گیری تهیه میشود.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، بیش از یک میلیون نفر شب و روز تلاش می‌کنند تا بهترین دانه‌های قهوه را تهیه کنند. قهوه به راحتی در هر خاکی نمی‌تواند پرورش داده شود و نیازمند خاک، شرایط اقلیمی و دمای مناسب است.
انواع قهوه با استفاده از دانه‌های قهوه تهیه می‌شوند و قهوه دومین نوشیدنی محبوب دنیا پس از چای است و دومین کالای پرمبادله در جامعه بازرگانی به شمار می‌رود.
تردیدی وجود ندارد که در شیوه‌های فرآوری قهوه در ۱۰ تا ۲۰ سال گذشته پیشرفتهایی حاصل شده است و طعم‌ها و انواع قهوه که اکنون موجود هستند، می‌تواند هر شخصی را سردرگم کند. دو نوع قهوه معروف، روبوستا و عربیکا هستند. بر مبنای گزارش وب سایت ورلد اطلس، در حال حاضر ۷۵ کشور در تولید قهوه فعالیت دارند که بزرگترین کشورهای تولیدکننده عبارتند از:
برزیل بزرگترین تولیدکننده قهوه در جهان است و بیش از ۱۵۰ سال است که این جایگاه را حفظ کرده است. این کشور در سال ۲۰۱۶ حدود دو میلیون و ۵۹۵ هزار تن قهوه تولید کرد که ۷۶ درصد آن از نوع عربیکا و ۲۶ درصد روبوستا است و بزرگترین منطقه تحت کشت قهوه را در جهان دارد و عمده تولید این کشور در سائوپائولو، پارانا، میناس گریس و سایر ایالتهای جنوب شرقی متمرکز شده که دما و شرایط اقلیمی مطلوبی برای تولید قهوه دارند. برزیل همچنین شیوه‌های مختلفی را برای فرآوری قهوه بکار گرفته است به عنوان نمونه، میوه‌ها زیر آفتاب خشک می‌شوند و دیگر نیازی به فرآیند شست و شو نیست. این کشور در سال ۲۰۱۱ بزرگترین تولیدکننده قهوه سبز در جهان بود و همچنان بدون رقیب مانده است.
اگر عاشق قهوه باشید احتمالا نام قهوه کلمبیا به گوشتان خورده است. این کشور بزرگترین تولیدکننده دانه عربیکا در جهان است که گفته میشود قدمت آن به سال ۱۷۹۰ برمی‌گردد. دما و اقلیم خاصی برای تولید قهوه مناسب است و پس از سال ۲۰۱۰ کلمبیا شاهد تغییرات چشمگیری در آب و هوا بود که روی تولید قهوه تاثیر گذاشت. همچنین در طعمهای استاندارد قهوه‌ای که در این کشور پرورش داده می شود، تغییر قابل توجهی صورت گرفت. تولید قهوه کلمبیا در سال ۲۰۱۶ به حدود ۸۱۰ هزار تن رسید.
۶- هندوراس
هندوراس شرایط اقلیمی مناسبی برای تولید قهوه دارد و یکی از بهترین تولیدکنندگان قهوه ارگانیک در جهان است. اگرچه تولید این کشور شروع آهسته‌ای در حدود قرن نوزدهم داشت اما به زودی و ظرف چند دهه موفق شد در میان بزرگترین کشورهای تولیدکننده قهوه جهان جای بگیرد. هندوراس در سال ۲۰۱۱ بزرگترین تولیدکننده قهوه آمریکای مرکزی شد. با این حال تولید این کشور که در سال ۲۰۱۶ به ۳۴۸ هزار تن رسید، عمدتا به مصرف داخلی می‌رسد.
۷- هند
هند یک کشور زراعی بزرگ است که هزاران محصول مختلفی در آن کشت میشود و قهوه را نیز دربرمی‌گیرد. قهوه عمدتا در مناطق جنوبی هند و در فصل زمستان که آب و هوای مناسبی برای این محصول دارد، تولید میشود. تولید سالانه قهوه در هند به حدود ۳۴۸ هزار تن رسیده است و قهوه توسط پرورش دهندگان کوچک و بزرگ تولید میشود. قهوه و چای به یک اندازه در هند محبوبیت دارد و ۸۰ درصد آنها صادر می‌شوند.
۸- اوگاندا
ارزآورترین صادرات اوگاندا قهوه است که توسط اتیوپیایی‌ها به این کشور معرفی شد و شمار زیادی از مردم اوگاندا در کسب و کار قهوه به فعالیت مشغول هستند. قهوه عمدتا در مناطق جنوبی اوگاندا تولید می شود که شامل هر دو نوع عربیکا و روبوستا است. با این حال مردم اوگاندا با مشکلات امنیتی صادراتی خاصی مواجه هستند که به کاهش مجموع صادرات منتهی شده است. آخرین آمار تولید این کشور حدود ۲۸۸ هزار تن در سال ۲۰۱۶ بوده است.
۹- مکزیک
این کشور دانه‌های قهوه مرغوب عربیکا را نزدیک منطقه ساحلی گواتمالا تولید می‌کند. مکزیک در سال ۲۰۱۲ با تولید ۲۵۲ هزار تن قهوه، هفتمین تولیدکننده بزرگ جهان بود و در سال ۲۰۱۶ تولیدش به ۲۳۴ هزار تن رسید. قهوه در اواخر قرن هجدهم از آنتیل به مکزیک آورده شد و تولیدش به سرعت رشد کرد و تولید بالا و صادرات در دهه ۱۸۷۰ محقق نشد. قهوه در دهه ۱۹۸۰ به ارزشمندترین محصول این کشور تبدیل شد و همچنان باقی مانده است. در حال حاضر مکزیک بزرگترین واردکننده قهوه در جهان است.
۱۰- گواتمالا
گواتمالا کشور کوچکی است که جایگاه بالایی در صنعت قهوه دارد. تولید قهوه در گواتمالا در سال ۱۸۵۰ آغاز شد و هرگز متوقف نشده است. تولید این کشور در سال ۲۰۱۶ به ۲۰۴ هزار تن بالغ شد.
قهوه روبوستا
حالا نوبت به شرح ۴/۱ جهانی شده است ( یک چهارم از قهوه جهان). دانه های قهوه روبوستا حدود سی درصد از قهوه های مصرفی جهان را تشکیل می‌دهند. در مطالب پیشین، یکی از گونه‌های قهوه به نام عربیکا شرح داده شد، حال باید از گونه ای دیگر به نام روبوستا Robusta صحبت کنیم.
درختان روبوستا برای رشد به ارتفاع حدودی زیر ۱۰۰۰ متر نیازمندند. تنه‌هایی تنومند و قدرتمند، ویژگی‌هایی هستند که این درختان را قادر می‌سازد تا در شرایط سخت و نامناسب، هم چنان استوار بمانند و آسیبی نبینند. درخت یا درختچه روبوستا تا ارتفاع ۱۰ متر نیز ممکن است رشد کنند.
عطری تلخ و کم
بارزه طعمی شاخص دانه روبوستا تلخی میباشد.
برای این گونه متوسط بادی (body) 2 درصد میباشد.
میزان کافئین در دانه های روبوستا ۱٫۷ تا ۴ درصد است که این درصد کافئین نسبت به دانه عربیکا تقریبا دو برابر میباشد
قیمت کمتر
چربی و قند کمتر
تنه‌های تنومندتر و بطبع در برابر آفات مقاوم ترند
این که می‌گوییم این گونه عطر کمی دارد، به این معنی نیست که عطر آن به شدت ضعیف باشد، منظور این است که در مقایسه با دانه عربیکا، عطر ضعیف تری دارد.
خط وسط دانه حدودا صاف است.
این دانه‌ها کمی گرد و دایره ای مانند هستند.
این دانه نسبت به دانه عربیکا کمی کوچکتر است.
نکته:
این گونه قیمت ارزان تری نسبت به گونه عربیکا دارد، اما ارزانی آن به دلیل کیفیت ضعیف یا بد آن نیست. دانه روبوستا به این دلیل ارزان‌تر است که درختان آن در برابر آفات و آسیب‌ها و . مقاوم ترند و به طور کلی شرایط نگه داری آسان تری نسبت به دانه عربیکا دارند که به همین دلیل قیمت شان پایین تر از دانه عربیکا است
رشد درخت قهوه Arabica نیازمند ارتفاع ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ متری از سطح دریا است. این درختان به شرایط آب و هوایی بسیار حساس بوده و نسبت به آفات نیز آسیب پذیرترند. یکی از دلایل گران‌تر بودن این نوع دانه‌ها نیز، همین شرایط سخت و حساس رشد این درخت است.
اشاره ای به ویژگی های دان عربیکا:
طعم و عطر عالی
ترشی کمتر
کافئین پایین‌تر نسبت به ربوستا،
میزان کافئین موجود در این دانه‌ها بین ۸/. الی ۱٫۴ است.
شاخص ترین بارزه طعمی این دانه اسیدیتی کمتر است و بادی این دانه، متوسط ۱٫۲ درصد میباشد.
دانه‌های عربیکا بیضی شکل‌تر است.
قند و چربی بشتری نسبت به دانه های ربوستا دارد.
این دانه‌ها در برابر آفات مقاومت کمتری دارد.
دانه نام برده قیمت گران‌تری دارد
75 درصد قهوه جهان عربیکا و 25 درصد را ربوستا تشکیل می‌دهد.
معرفی انواع دانه قهوه
اگر نمی دانید باید بگویم که دانه های قهوه انواع مختلفی دارد که دارای طعم و مزه ی متفاوتی نیز هستند و هر کس با توجه به سلیقه خودش می تواند یکی از این قهوه ها رو انتخاب کند و از نوشیدنش لذت ببرد. در ادامه چند نوع مختلف دانه ی قهوه را برای شما آورده ایم و مشخصاتش رو براتون توضیح می دهیم. .
امروزه با ورود موج سوم قهوه به بازار و صنعت جدید قهوه نوع دانه های قهوه اهمیت بیشتری پیدا کرده و هر کمپانی با توجه به اصول خاص خود از آن ها به طور درصدی در محصولات خود استفاده می کنند. دانه های قهوه فقط عربیکا یا روبوستا نیستند ، انواع دیگری نیز دارند که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.
آشنایی با انواع مختلف دانه قهوه
انواع مختلفی دانه قهوه در جهان وجود دارد ولی اکثر دانه های تولید و استفاده شده را می توان به دو گروه اصلی عربیکا ( Arabica ) و روبوستا ( Robusta ) تقسیم بندی کرد. اما دو نوع کمتر رایج دیگر نیز هستند به نام ها لیبریکا ( Liberica ) و اکسلسا ( Excelsa ) ، لبیریکا که به ندرت یافت می شود ، به طور انحصاری در کشور فیلیپین کشت و تولید می شود. . اکسلسا نیز از جنس دانه ی لیبریکا می باشد حدود 7 درصد مصرف جهان را به خودش اختصاص می دهد.
انواع اصلی دانه های قهوه
عربیکا ( Arabica )
روبوستا ( Robusta )
لیبریکا ( Liberica ) و اکسلسا ( Excelsa )
دانه قهوه عربیکا اکثر قهوه های تولید شده و در حال فروش جهان را به خود اختصاص می دهد و حدود 60 درصد نوشیدنی های مبتنی بر قهوه ی جهان را نیز به خود اختصاص می دهد و نسبت به دیگر دان های قهوه از کیفیت بالاتری برخوردار می باشد و بیشتر در آمریکای لاتین کشت می شود.
دانه قهوه روبوستا نیز دارای دانه ی قوی تر و تلخ تر می باشد و بیشتر برای اسپرسو استفاده می شود ، کسانی که قهوه ی تلخ ، قوی تر و تلخ را ترجیح می دهند بسیار مناسب است ، همچنین دارای کافئین دوبرابر نسبت به قهوه ی عربیکا می باشد.
درباره این سایت